Column van de dominee: O.L.Z.IJ.P

Vanaf het moment dat ik kon lezen, las ik kaarten. Thuis hadden we een oude King-atlas en een grote, opvouwbare wegenkaart van Caltex. Een auto hadden we niet, dus reizen deed ik in m'n hoofd en op die kaarten. Vooral namen van plaatsen en streken intrigeerden mij: het leek me geweldig daar eens zijn, in Tweede Exloërmond of in Ambt Vollenhove.

Ik ben er later geweest en geloof me, het viel een beetje tegen. He geheimzinnigst waren die 5 letters op een groot, leeg gedeelte midden in ons vaderland: O.L.Z.IJ.P. Dat stond voor 'Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders', de bijzondere bestuursvorm voor dat nieuwe land. Het bestaat niet meer, er zijn gemeenten en een heuse provincie voor in de plaats gekomen. Het geheimzinnige is er wel van af. Maar het lijkt me de meest adequate weergave van wat er met 'overheid' wordt bedoeld. Wat ik zelf kan moet ik zelf doen. Maar wat mijn macht te boven gaat en buiten mijn bereik ligt, dat wat ook anderen raakt en vooral: dat wat ons allemaal aangaat, daarvoor is er een overheid. De publieke ruimte en de openbare voorzieningen. Onderwijs, zorg, milieu, verkeer en natuur. De overheid moet daar zuinig en bedachtzaam en verantwoord mee omgaan. Die verantwoording geldt niet de pers en ook niet schreeuwerige praatprogrammahosts, maar de burger. Leidend principe is niet het belang van de bestuurder, en helemaal niet het financieel belang van wie dan ook. Hoe minder goed iemand voor zichzelf kan zorgen, des te meer moet er iemand zijn die voor hem of haar opkomt. Je hoeft niet te pamperen en ook niet zoetsappig te zijn. Maar het belang van ieder en vooral het belang van de kleinen moet ergens veilig zijn. Een overheid die zich terugtrekt uit de openbare ruimte, geeft die ruimte letterlijk prijs aan de brutaalsten, de sterksten en de handigsten. En vooral: aan de financieel belanghebbenden. Met alle gevolgen van dien: een volgebouwd land, opgeofferde natuur, zorgen in de zorg en druk op het onderwijs. De koersen stijgen en de economie groeit. Dat moet óók. Maar wie dacht nog om de veiligheid van die flatbewoners in Londen? Wie redt hen die geen verweer hebben?

egbert van der weide