Vinger in de pap

Onlangs had ik een etentje. Niet zomaar een etentje, maar een diner op een kasteel. In de uitnodiging stond een kledingvoorschrift: tenue de ville. Toch maar even googelen, dacht ik. Ik verschijn liever over- dan underdressed.

Eenmaal binnen zag ik dames die óf hun rode kerstoutfit vast aan hadden, dames die het helemaal niet hadden begrepen (zomerjurkje, handtas formaat AH shopper en laarsjes zonder hak), of hun best deden om naast hun man in smoking (fout!) hun best deden in glittergala. Gelukkig kregen we naast de welkomstbubbels een lesje hoe heurt het eigenlijk van niemand minder dan etiquette- en protocolexpert Jan Jaap van Weering. Toen hij de dresscode uitlegde, keek ik gerustgesteld naar mijn spiegelbeeld in een van de kamerhoge spiegels van de ontvangstkamer in het kasteel.

Omdat mijn lief en Jan Jaap mariniersbuddy's zijn, kreeg ik met de tafelschikking deze buitengewoon interessante man als buurman toebedeeld. Naast dat hij pas echt weet hoe het heurt, beschikt hij over een overdosis droge humor waar de kasteel-Chardonnay bij verbleekt. In rap tempo vertelde hij de ene anekdote na de ander en werden de genodigden haarfijn uitgelegd hoe ze hun bestek moeten neerleggen wanneer ze uitgegeten zijn en dat: Eet smakelijk echt niet kan in een 'kasteelgezelschap'. Eet smakelijk is een bevel. Dus heel ongepast. Bon appétite, dat mag wel. Of: een genoeglijke avond, als het gezelschap heel chique is. Prettige voortzetting, is echt not done. 'Ik ken een majoor' vertelde Jan Jaap, 'die met deze woorden zijn speech afsloot, voorafgaand aan een diner met hoogwaardigheidsbekleders van defensie. Hierop bulderde de generaal door de eetzaal: "Ik zét mij niet voort, ik plánt mij voort. En bij voorkeur op zeer onsmakelijke wijze!"

De les die ik van Jan Jaap mee kreeg, is, dat etiquette niets meer is dan goed fatsoen. Je past je aan aan het gezelschap waarmee je eet en de locatie waarop je dat doet. En je gaat ook niet betweterig lopen corrigeren. Da's niet netjes. Zo vertelde Jan Jaap dat voormalig Koningin Wilhelmina eens bezoek kreeg van staatshoofden uit verweggistan. Toen alle hotemetoten aan tafel zaten en de Koningin een toost uitbracht, zette haar tafelgenoot het vingerkommetje met het schijfje citroen aan de lippen en dronk het gulzig op. De majesteit bedacht zich geen moment, zette haar glas neer, pakte het vingerkommetje en nam een slok. Leve de Koningin! Ook dát is etiquette.

En als je in een grand café een hamburger eet, zeg je gewoon 'eet smakelijk' tegen elkaar. Niets mis mee, volgens mijn buurman. Nu maar hopen dat onze nieuwe buren net zulke goede tafelmanieren hebben en niet teveel vingers in de Noordwijkerhoutse pap stoppen of het kaas van ons brood eten!

Caroline Spaans

redacteur Noordwijkerhouts Weekblad