Erven

Geboren zijn we allemaal en dood gaan we ook, zo eenvoudig is het. Wat daarna gebeurt met wat men achterlaat, is vaak gecompliceerder.

Een onderneming beginnen en tot bloei brengen is één, afbouwen of overdragen is twee. Wij komen bij vrienden in het Groningse Spijk die de boerderij uit de familie hebben overgenomen. Zeven generaties zaten er al vóór hen op. Het hoofdgebouw op een terp en akkerbouwland er omheen. Nu veel te klein voor rendabele teelt. Dan maar bollen gaan telen. Toch wel heel ver weg van de oude bollenstreek, waar het ten slotte allemaal gebeurt. De zeeklei is heel weerbarstige grond om te bewerken. Dan komt de aardbevingsschade. Het schadebedrag toch maar geaccepteerd om de ergste scheuren te dichten en de fundering te stutten. Dit alles is ook erven!

In de Bollenstreek zijn voorbeelden dat vader boer was en dat dan het omgespoten weiland een plek bood aan de zoons om kweker te kunnen worden. Uiteindelijk gingen de koeien weg. In andere gebieden van Nederland was het, bij mijn weten, vooral een christelijke traditie, dat de oudste zoon de boerderij erft. Van opdelen was dan geen sprake. Die tijd is voorbij!

Nu, tegenwoordig: familieleden, zoons of dochters, kunnen een bedrijf overnemen voor agrarische waarde. De stille boekwinst die er dan meestal is, wordt door de fiscus niet belast, tenminste als de grond niet binnen 5 jaar in andere handen overgaat.

Waarom schrijf ik dit verhaal, het aantal bedrijfsopvolgers wordt steeds kleiner en de overnames véél groter. Dan een beetje treurig einde: "Wie niet steelt of erft, moet werken tot hij sterft"!

Aad van Ruiten