Afbeelding
Foto: remco out

Column Uitgeweid: Geen idee

Column Uitgeweid

Ooit hadden de woorden idee en ideologie alles met elkaar te maken. Elke ideologie begint immers met een idee hoe de wereld er uit zou moeten zien.

Mensen hadden idealen: vrijheid, welvaart, veiligheid, gelijkheid en geluk. Ze hadden principes en normen en waarden waarmee ze werkten aan wat hen voor ogen stond. Maar hoe gaat dat met ideologieën: die worden gekaapt door grote leiders en machthebbers. Zij hebben zo hun eigen ideeën. Oude idealen zijn van kleur verschoten en sleets geraakt.

Alle ideologieën gaan vroeg of laat verdacht veel op elkaar lijken. Zucht naar geld en macht is wat er overblijft. Dat wordt verhuld met een glimmende mantel van religie of nationalisme, en op die mantel speldt men dan, als waren het edelstenen, woorden als 'volk en bloed en bodem en eer en trots', of nog erger: 'God is on our side…' Voor je het weet botsen die woorden op de eer en de trots en het bloed en de bodem en de god van een ander volk, dat van de eigen leiders ook zo'n lelijke mantel heeft gekregen. Dan is er geen houden meer aan dit gevaarlijke spel.

De grote leiders hebben er geen idee van hoe gevaarlijk hun spelletje is. Elk idee dat ten grondslag kan liggen aan verstandig beleid is vergeten, elke gedachte die hen boven zichzelf zou kunnen laten uitstijgen is ver weg. Ze slepen zichzelf mee in hun eigen retoriek.

Waren die grote leiders jouw kinderen, dan zou je zeggen: jongens, ga eens lekker spelen. Potje voetbal, wedstrijdje boksen, spelletje Mens-erger-je-niet – wat dan ook, reageer even af en ga dan over tot de orde van de dag. Maar nee – deze grote leiders luisteren niet naar zulke verstandige raad. En wat het erger maakt: ze hebben elk op een hoekje van hun bureau een rode knop. Ze weten werkelijk niet meer wat er ooit gezegd is toen hen die knop werd aangewezen: nooit aankomen, hoor je me! Integendeel: die knop heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht.

Stel je voor dat je met één druk op die knop je aspiraties waar kan maken.

Korea first! Make America great again!

Maar wij dan?

egbert van der weide

Uit de krant